Το... Αλφάβητο των Βιταμινών



Οι βιταμίνες είναι οργανικές ενώσεις, απαραίτητες για τη σωστή λειτουργία του οργανισμού και για την καταπολέμηση διαφόρων ασθενειών. Όμως, ο ανθρώπινος οργανισμός δεν μπορεί να τις συνθέσει, γι' αυτό και η λήψη τους γίνεται από τις διάφορες τροφές που τις περιέχουν. Δρουν ακόμη και όταν βρίσκονται σε πολύ μικρές ποσότητες, ενώ δεν έχουν θερμιδική αξία. Η δράση τους έγκειται στην ρύθμιση του μεταβολισμού και των ενεργειακών μετατροπών που συμβαίνουν στον οργανισμό.


Μια ιστορική αναδρομή...
Η Δημοσίευση του William Flettcher

Ήταν το 1905, όταν o Άγγλος επιστήμονας William Fletcher πραγματοποιούσε μια έρευνα πάνω στην ασθένεια Beri-Beri. Στη διάρκεια της έρευνας συνειδητοποίησε πως αν συγκεκριμένοι παράγοντες (οι γνωστές μας σήμερα βιταμίνες) αφαιρούνταν από ένα τρόφιμο, αυξανόταν η πιθανότητα εμφάνισης της ασθένειας. Συγκεκριμένα, παρατήρησε πως η κατανάλωση άγριου ρυζιού εμπόδιζε την εμφάνιση της ασθένειας, ενώ η κατανάλωση κοινού (αποφλοιωμένου) ρυζιού δεν είχε κάποια επίδραση. Κατέληξε, λοιπόν, στο συμπέρασμα πως ο φλοιός του ρυζιού περιείχε κάποια ειδική θρεπτική ουσία.

Αργότερα, το 1912, o Πολωνός επιστήμονας Casimir Funk απομόνωσε ποσότητα της παραπάνω θρεπτικής ουσίας από τον φλοιό του ρυζιού , την οποία και ονόμασε Βιταμίνη (Vitamin). Το όνομα προήλθε από τη Λατινική λέξη "vita" που σημαίνει ζωή και "amine", μιας και επρόκειτο για μια οργανική ένωση της κατηγορίας των αμινών. Όπως, όμως, αποδείχθηκε αργότερα, δεν ανήκαν όλες οι βιταμίνες σε αυτήν την κατηγορία. Για το λόγο αυτό, από την αρχική Αγγλική λέξη Vitamine, αφαιρέθηκε το -e, για να καταλήξει στη μορφή που έχει σήμερα - Vitamin.






Κατηγοριοποίηση Βιταμινών


Οι βιταμίνες κατηγοριοποιούνται σε Λιποδιαλυτές και Υδατοδιαλυτές.

Λιποδιαλυτές: Οι λιποδιαλυτές βιταμίνες εξαρτώνται από τα διατροφικά λιπαρά για την απορρόφηση και μεταφορά τους και αποθηκεύονται στα κύτταρα του λίπους. Κατανέμονται σε 4 ομάδες, Α, D , E και Κ.

Υδατοδιαλυτές
: Διαλύονται στο νερό, καθεμιά σε διαφορετικό βαθμό, και είναι απλά μόρια που περιέχουν υδρογόνο, οξυγόνο και άνθρακα ενώ μερικά θείο, άζωτο και κοβάλτιο. Σε αντίθεση με τις λιποδιαλυτές, δεν μπορούν να αποθηκευτούν στο σώμα μας, γι' αυτό και είναι απαραίτητες μικρές καθημερινές δόσεις από αυτές. Πρόκειται για τη Bιταμίνη C και την ομάδα των Βιταμινών Β.

Μέχρι σήμερα είναι γνωστές 13 βιταμίνες. Στον παρακάτω πίνακα παρατίθενται η δράσεις και οι πηγές πρόσληψης για κάθε βιταμίνη.



Vitamin Fun Facts!


H χημική ονομασία της Βιταμίνης C είναι Ασκορβικό Οξύ. Το όνομά της σχετίζεται με το Σκορβούτο, μια ασθένεια που προκαλείται από έλλειψη της βιταμίνης C στον οργανισμό.

Η διατροφική αξία συγκεκριμένων τροφών για τη διατήρηση ενός υγιούς οργανισμού αναγνωρίστηκε πολύ πριν την ανακάλυψη των βιταμινών. Για παράδειγμα, όπως φαίνεται από τον παραπάνω πίνακα, μια τροφή πλούσια σε αρκετές βιταμίνες είναι το συκώτι. Οι Αρχαίοι Αιγύπτιοι γνώριζαν πως δίνοντας συκώτι σε κάποιον που έπασχε από Νυκταλωπία, τον βοηθούσαν να καταπολεμήσει την ασθένεια. Σήμερα, είναι γνωστό πως η ασθένεια αυτή οφείλεται σε έλλειψη Βιταμίνης Α.

Ο λόγος για τον οποίο τα γράμματα στην ονομασία των βιταμινών πάνε από το Ε απευθείας στο Κ, είναι ότι οι βιταμίνες που αντιστοιχούν στα γράμματα F - J είτε αναταξινομήθηκαν με την πάροδο του χρόνου, είτε απορρίφθηκαν, είτε μετονομάστηκαν λόγω της σχέσης τους με τη Bιταμίνη Β. Έτσι, προέκυψε το Σύμπλεγμα Bιταμινών Β.

Παρόλο που οι βιταμίνες είναι απαραίτητες για τη σωστή λειτουργία του οργανισμού, μπορεί να γίνουν τοξικές, αν προσλαμβάνονται σε υπερβολικά μεγάλες ποσότητες. Η τοξικότητα εμφανίζεται συχνότερα εξαιτίας των λιποδιαλυτών βιταμινών, αφού, όπως προαναφέρθηκε, μπορούν να αποθηκεύονται στα κύτταρα του λίπους.